Angielski - ciekawostkiSystem szkolnictwa w Wielkiej Brytanii

1 września to data, którą z pewnością zna każdy Polak – i ten mały, i ten duży. Wtedy też rozpoczyna się rok szkolny i wybrzmiewa pierwszy dzwonek. Dziś jednak przyjrzymy się bliżej systemowi szkolnictwa w Wielkiej Brytanii – jak jest podzielony i zorganizowany.

Kwestie prawne

Obowiązek edukacyjny dotyczy każdego pomiędzy 5. a 18. rokiem życia. Do 2015 roku nauka była obowiązkowa do lat 16. Nauka nie musi odbywać się w szkole, gdyż można zdecydować się na nauczanie domowe. Pieczę nad edukacją w Wielkiej Brytanii trzymają Department for Education oraz Department for Business, Innovation and Skills. Jeśli chodzi o edukację publiczną oraz prowadzenie szkół publicznych, to odpowiadają za nie lokalne władze samorządowe.

Kilka etapów edukacji

System oświaty w Wielkiej Brytanii, podobnie jak w Polsce, składa się z kilku etapów edukacyjnych. Są to: edukacja przedszkolna, obowiązkowa szkoła podstawowa (Primary School), obowiązkowe gimnazjum (High School/Secondary School), szkoła średnia (Further Education/College) i szkoła wyższa (Higher Education). Istnieje również kilka poziomów nauczania. Są to: poziom pierwszy (Key Stage 1) dla dzieci w wieku 5-7 lat, poziom drugi (Key Stage 2) dla dzieci w wieku 7-11 lat, poziom trzeci (Key Stage 3) dla dzieci w wieku 11-14 lat oraz poziom czwarty (Key Stage 4) dla dzieci w wieku 14-16 lat. Każdy etap kończy się testem zwanym National Curriculum Test.

Etapy szkolnictwa

Edukacja przedszkolna jest nieobowiązkowym etapem, który rozpoczyna edukację w Wielkiej Brytanii. Można ją podzielić na nursery class (żłobek, przedszkole) dla dzieci w wieku 3 i 4 lata oraz reception class (zerówka) dla dzieci w wieku 5 lat, które przygotowują się przed rozpoczęciem nauki w 1. klasie. Edukacja przedszkolna trwa 15 godzin tygodniowo przez 38 tygodni w roku. Warto dodać, że 15 godzin w tygodniu są to godziny darmowe.

Następnym etapem jest obowiązkowa szkoła podstawowa (Primary School). Do infant schools uczęszczają dzieci pomiędzy 5. a 7. rokiem życia. Następnie uczą się w junior schools. Mają wówczas od 7 do 11 lat. Istnieją również dwupoziomowe szkoły, w których naukę pobierają dzieci w wieku 5-11 lat. Nazywają się one combined infant and junior schools.

Kolejnym etapem szkolnictwa w Wielkiej Brytanii jest gimnazjum (High School/Secondary School), które również jest obowiązkowe. Jest ono przeznaczone dla dzieci i młodzieży w wieku 11-16 lat. Około 13-letnie dziecko zdaje tam egzaminy SAT, które kończą Key Stage 3. Egzamin ocenia się od 8 do 1, gdzie 8 jest najlepszą oceną, a 1 oznacza, że uczeń nie zdaje.

W wieku 16 lat uczeń zdaje egzamin zwany General Certificate of Secondary Education (GCSE). Jest to egzamin kończący obowiązkową naukę w szkole średniej. Najwyższą oceną jest A, a najniższą – G, natomiast ocena U oznacza, że uczeń nie zdał.

Uczeń ma też możliwość kontynuowania edukacji do 19 roku życia. Ten etap nazywa się Further Education bądź College. Po pierwszym roku zdaje egzamin Advanced Subsidiary (AS level). Można z niego otrzymać oceny od A (najlepsza) do F (nie zdaje). Egzaminy kończące naukę w college’u to egzaminy A-levels, które odpowiadają polskiej maturze. Zdaje się je z trzech wybranych przedmiotów. Uczeń może zdać na następujące oceny: A (najwyższa ocena), B, C, D, E, F, G lub nie zdać i otrzymać ocenę U. Natomiast egzamin General Certificate of Education Advanced Level (CGE A-level) umożliwia podjęcie edukacji wyższej bądź profesjonalnej.

Higher Education, czyli szkoła wyższa, to ostatni etap edukacji w Wielkiej Brytanii. Studia w Wielkiej Brytanii są dwustopniowe. Składają się z licencjatu (3-4 lata) oraz studiów magisterskich (1-2 lata). Studia licencjackie nazywa się undergraduate, a studia magisterskie – postgraduate. Studenci mają możliwość studiowania na uniwersytetach, politechnikach oraz Colleges and Institutions of Higher Education. Politechniki prowadzą kursy Business and Technician Education Council Higher National Diploma, a Colleges and Institutions of Higher Education prowadzą kursy o wąskiej specjalności zawodowej. Studia na brytyjskich uczelniach są płatne.

Organizacja roku szkolnego w Wielkiej Brytanii

Rok szkolny w Wielkiej Brytanii, podobnie jak w Polsce, rozpoczyna się 1 września i kończy około 20 lipca. Rok szkolny dzieli się na trzy trymestry. Pierwszy trymestr kończy się w połowie października, kiedy to wypadają pierwsze ferie (5 dni). Później od końca października do połowy lutego trwa drugi trymestr. W jego skład wchodzą również: przerwa świąteczna (około dwa tygodnie) oraz 5 dni wolnego w lutym. Po lutowej przerwie dzieci wracają do szkoły i rozpoczyna się trzeci trymestr, który trwa do końca roku szkolnego. W trakcie tego trymestru dzieci mają prawie dwutygodniową przerwę wielkanocną oraz pięciodniową przerwę w czerwcu.