JapońskiShintoizm w japońskiej popkulturze

Shintoizm jest bardzo popularnym elementem japońskich komiksów (jap. 漫画, czyt. manga) oraz filmów animowanych (jap. アニメ, czyt. anime). W wielu z nich ukazywani są bogowie jako siły natury w postaci burz, opadów atmosferycznych, tsunami, czy też w postaci zwierząt. Bóstwa te pilnują nas i pomagają, jednakże nie rzadko są to siły niszczycielskie, próbująca nas zgładzić. W świecie komiksów i filmów toczy się nieustanna walka, w której podział na dobrych i złych bohaterów jest niejednoznaczny, ponieważ oba pierwiastki mieszają się ze sobą. Dzieje się tak, ponieważ w kulturze japońskiej nie ma nam znanego z Biblii bezkompromisowego zwalczania się dobra i zła, Boga i Szatana. Japończycy wierzą, że dobro jest drugą stroną zła i odwrotnie. Dlatego też, często dana postać może być dobra i zła równocześnie. Niekiedy trudno jest nam zrozumieć przesłanie, jakie wypływa z japońskich dzieł. Aby w pełni je docenić, powinniśmy się w nie zagłębić, a z czasem nasz sposób myślenia może ulec zmianie. Nasza wyobraźnia zostanie uruchomiona, po czym istnieje możliwość odrzucenia dotychczasowego systemu wartościowania. Tylko otwartość na inne kultury może nam dać taką możliwość.

Jednym z przykładów mangi i anime, gdzie ukazany został shintoizm jest „Mushishi” (jap. 蟲師). Komiks został napisany i zilustrowany przez Yuki Urushibara, publikowany w latach 1999-2008. Jego adaptacja miała miejsce w 2005 roku, ale dopiero dwa lata później trafiła na antenę w postaci 26 odcinkowego serialu. Historia opowiada o wszechobecnych stworzeniach zwanych mushi, które posiadają nadnaturalne moce. Są esencją życia, i choć nie posiadają materialnego ciała, mają możliwość wpływania na materialny świat. Ze względu na duchową formę, większość ludzi ich nie dostrzega, ale są tacy, którzy posiadają tę umiejętność i mogą wchodzić z nimi w interakcje. Jedną z takich osób jest główny bohater Ginko, nazywany Mushishi. Jego praca polega na wędrowaniu przez kraj i pomaganiu ludziom, którzy mają problemy z mushi. Sam uważa jednak, że nie są one złe, a jedynie próbują przetrwać jak wszyscy. Mogą one zamieszkiwać dowolne miejsca, na przykład morza, lasy, góry itd. Istnieją po to, aby na świecie mógł panować ład i harmonia, jednakże bywają czasami niebezpieczne. Są one utożsamiane z shintoistycznymi bóstwami, zamieszkującymi świat przyrody, a główny bohater jest niczym mnich, który poświęca im swoje życie. W anime tym, jak i wielu innych niesamowicie ukazana została natura w postaci pięknych plaż, ośnieżonych gór czy lasów bambusowych. O samych mushi nie dowiadujemy się zbyt wiele, gdyż zbadanie ich wykracza poza ludzkie możliwości. To tak samo jak w przypadku kami, czy Bogów w innych religiach – zakładamy, że istnieją i wierzymy w to, ale nie mamy na to żadnych dowodów naukowych. Manga ta otrzymała Nagrodę Doskonałości w 2003 roku podczas siódmego Japan Media Arts Festival. W kolejnych latach zdobywała jeszcze wiele innych nagród. Tak więc z całą pewnością warto jest po nią sięgnąć, tak samo jak po jej adaptację (Nagahama 2005-2006: anime „Mushishi”)

Shintoizm jest religią, dzięki której Japończycy mogą harmonizować się z naturą. Oddają jej cześć, ponieważ – jak wiadomo – w jej obliczu człowiek staje się tylko marionetką, którą owe siły sterują. Japonia jest krajem narażonym na liczne trzęsienia ziemi i fale tsunami, a dzięki shintō ludzie mogą czcić bóstwa i składać im ofiary w nadziei, że ich oszczędzą.